Dünyanın En Eski 10 Video Oyunu

1970’lerde atari salonlarına giden gençlerin gözlerini kamaştıran yapımlardan biri Taito’nun geliştirdiği Western Gun, nam-ı diğer Gun Fight oldu. Dünyanın en eski video oyunları arasında olan ve Japonya’da Western Gun olarak çıkan oyun, Amerika’da Midway tarafından lisanslanarak Gun Fight ismini aldı. Bu değişiklik yalnızca isimle sınırlı kalmadı; Midway versiyonu, video oyun tarihinde bir ilk olarak mikroişlemci kullanıyordu. Kovboy temalı bu arcade oyunu, iki oyuncuyu karşı karşıya getiriyor, dönemin en büyük yeniliği olan insan-insan rekabetini ön plana çıkarıyordu. Oyunun arkasındaki isim Tomohiro Nishikado, daha sonra Space Invaders gibi efsanelere de imza atacaktı.
​

Atari’nin alt şirketi Kee Games tarafından piyasaya sürülen Tank, oyun dünyasında hem ticari hem de yaratıcı anlamda önemli bir iz bıraktı. Kee Games aslında Atari’nin rekabeti taklit etmek için kurduğu bir yan markaydı. Ancak Tank, bu planın ötesine geçerek tamamen özgün bir oyun olarak tarihe geçti. Oyuncular, labirent benzeri bir alanda küçük tankları kontrol ederek birbirlerini alt etmeye çalışıyordu. Oyunun başarısı o kadar büyüktü ki kısa sürede 10 binden fazla kabin satıldı. Bu popülarite Atari’nin maddi açıdan toparlanmasına büyük katkı sağladı ve Tank serisinin birkaç devam oyunuyla birlikte uzun yıllar arcade salonlarının favorilerinden biri haline gelmesine yol açtı.
​

Araba yarışı türünün ilk örneklerinden biri olan Gran Trak 10, Atari tarafından geliştirildi. Oyunun en dikkat çekici yanı, gerçek bir direksiyon, gaz ve fren pedallarına sahip olmasıydı. Bu özellik, bugünkü yarış simülasyonlarının temelini oluşturdu. Başlangıçta maliyet hesapları yanlış yapıldığı için Atari ciddi zarar etti, ancak oyuncuların ilgisi sayesinde oyun popülerliğini kısa sürede kanıtladı. Gran Trak 10, rakipleriyle yarışma heyecanını arcade salonlarına taşırken, aynı zamanda oyun kontrollerinde fiziksel donanımların kullanılmasının da önünü açtı. Kısacası Gran Trak 10 dünyanın en eski video oyunları arasında yer alarak sadece bir yarış oyunu değil, gelecekteki Need for Speed ve Gran Turismo gibi dev serilerin atasıydı.
​

Atari’nin Pong’dan sonraki ikinci denemesi olan Space Race, aslında bir tür uzay yarışı deneyimiydi. Oyunda iki roket gemisi, yukarıya doğru hızla ilerlerken önlerine çıkan asteroitlerden kaçmaya çalışıyordu. İlk başta “Asteroid” adını taşıyan proje, piyasaya çıktığında beklenen ilgiyi göremedi. Ancak başarısızlığına rağmen Space Race, bir tür olarak yarış oyunlarının temel taşlarından biri sayılır. Ayrıca Japonya’da Taito’nun Astro Race adında bir klon yapmasına da ilham verdi.
​

Eğer oyun dünyasının bir ikonu seçilecekse, o kesinlikle Pong olurdu. Allan Alcorn’un Atari’de bir eğitim projesi olarak geliştirdiği Pong, aslında basit bir masa tenisi simülasyonuydu. Ancak piyasaya çıktığında öyle bir etki yarattı ki, kısa sürede arcade salonlarının en çok oynanan oyunu haline geldi. Hatta Pong, video oyun endüstrisini ciddi bir iş alanına dönüştüren ilk yapım olarak kabul edilir. Başarı yalnızca arcade versiyonuyla sınırlı kalmadı; ev konsolu sürümü de 1975’te piyasaya sürülerek ev eğlencesinde devrim yarattı. Bugün bile dünyanın en eski video oyunları arasında olan Pong’un minimalist tasarımı ve basit eğlencesi, oyun dünyasının en saf örneklerinden biri olarak hatırlanıyor.
​

Bugün konsol savaşları diye bildiğimiz kavganın kökeni, Magnavox Odyssey ile başladı. Ralph Baer ve ekibi tarafından geliştirilen bu cihaz, tarihin ilk ev konsolu olarak tarihe geçti. Odyssey kutusundan toplam 12 oyunla çıkıyordu, bunlar arasında masa tenisi, hokey, kayak ve hatta rulet bile vardı. İlginç bir şekilde oyunların görselliği oldukça basitti, bu yüzden televizyon ekranına yapıştırılan renkli asetatlarla ortam zenginleştiriliyordu. Ayrıca Odyssey, tarihteki ilk ışık tabancası aksesuarına da sahipti. Yani ev eğlencesi ve donanım açısından bir öncüydü. Bugün elimizdeki PlayStation ve Xbox’ların atası işte bu kutu gibi görselliği zayıf ama hayal gücünü ateşleyen konsoldur.
​

Bill Pitts ve Hugh Tuck’un geliştirdiği Galaxy Game, Stanford Üniversitesi’nde öğrenciler için kurulan bir arcade makinesiydi. Aslında oyun, popüler bilgisayar oyunu Spacewar!’ın bir uyarlamasıydı. Pitts ve Tuck, bu projeye 65 bin dolar harcayarak iki farklı kabin geliştirdiler. Galaxy Game’in en önemli özelliği, üniversite öğrencilerinden jeton karşılığında oynanabilmesiydi; yani bugünkü arcade kültürünün ilk tohumlarından birini attı. Ne yazık ki ticari açıdan geniş kitlelere ulaşamadı, ancak mühendislik başarısıyla dikkat çekti. Günümüzde hâlâ çalışır durumda olan ikinci Galaxy Game kabini, Bilgisayar Tarihi Müzesi’nde sergileniyor ve ziyaretçilere oynanabilir şekilde sunuluyor.
​

Nolan Bushnell ve Ted Dabney’nin imzasını taşıyan Computer Space, ticari olarak piyasaya çıkan ilk arcade video oyunu olarak tarihe geçti. Spacewar! oyunundan esinlenerek geliştirilen Computer Space, jetonla çalışıyordu ve Nutting Associates tarafından üretilmişti. Oyunun geleceğe ışık tutan yanı, video oyunlarının bir iş modeli olabileceğini göstermesiydi. İlk etapta 1500 adet üretildi ve tamamı satıldı. Ancak oynanışı biraz karmaşık bulunduğu için Pong kadar popüler olamadı. Buna rağmen Computer Space, oyun endüstrisinin temellerini atan taşlardan biri oldu ve Bushnell’in Atari’yi kurarak sektörü şekillendirmesine ilham verdi.
​

1960’ların üniversite laboratuvarlarında doğan Spacewar!, bugün hala oyun tarihinin en önemli yapıtlarından biri sayılır. Steve Russell ve arkadaşları tarafından MIT’de DEC PDP-1 bilgisayarı için geliştirilen oyun, iki uzay gemisinin kozmosun derinliklerinde birbirleriyle savaştığı bir simülasyondu. Oyun kısa sürede programcılar arasında yayıldı ve farklı üniversitelerde geliştirilmeye devam etti. Spacewar!, yalnızca teknik bir başarı değil, aynı zamanda sosyal bir fenomen haline geldi. Ayrıca sonraki yıllarda ortaya çıkan Computer Space ve Galaxy Game gibi ticari projelere de ilham kaynağı oldu. ABD Kongre Kütüphanesi tarafından oyun tarihine resmi bir kayıt olarak dahil edilmesi, Spacewar!’ın önemini fazlasıyla gösteriyor.
​

Ve geldik listenin zirvesine. Tennis for Two, Amerikalı fizikçi William Higinbotham tarafından 1958’de geliştirildi. Higinbotham aslında bir bilim insanıydı ve oyunu bilim fuarına gelen ziyaretçilere sergilemek için tasarlamıştı. Oyunun görüntüsü, bir osiloskop ekranında beliren basit çizgilerden ibaretti. İki oyuncu, ekrandaki topu file üzerinden karşıya göndermeye çalışıyordu. Bugün baktığımızda fazlasıyla basit görünen bu oyun, video oyunlarının eğlence amacıyla üretilmiş ilk örneği olarak kabul edilir. Higinbotham belki o dönemde tarihe geçtiğinin farkında değildi, ama Tennis for Two, bugün devasa bir kültürün başlangıç noktası oldu.​