Vargit çiçeği Colchicaceae (Acıçiğdemgiller) familyasından, Colchicum speciosum türüdür. Doğu Karadeniz’de yayla dönüşü yollarda bu göz alıcı çiçeklerle karşılaşan insanlar onların kendilerini uğurladıklarını düşünerek vargit çiçeği adını vermişler. Azerbaycan’da ise vakitsiz çiçek derler. Türkiye bitkilerinden bir tür olduğu halde bizden çok ABD’de ve Avrupa ülkelerinde tanınan ve çok değer verilen bir bitkidir.
Özellikleri
Vargit çiçeği -Colchicum speciosum- toprak altında devamlı yaşayan soğan benzeri korm yapısındadır (görünüm ve irilikleri lale soğanlarını andırır ama çok daha büyük görünebilirler). Bazen bir kormun kocaman gibi görünmesi aslında bir kormun hızlı gelişip birkaç korma ayrılması ve bu çoğalma aynı dönemde olduğundan dolayı tek kabuk içinde bulunmalarından dolayıdır. Kormlar bazen yuvarlak, bazen dış kabuklarıyla beraber dar-uzun şekillerdedir. Birkaçı bir arada olmayan tek korm ise küçük bir ceviz kadar olabiliyor.
İlkbaharda genişçe yapraklar çıkarır ve yaza doğru yapraklar ve kökler kurur. Sonbaharda yapraksız ve köksüz olarak son derece gösterişli çiçekler açar. Daha sonra vargit çiçeği kormları soğukların artmasıyla köklenirler. Bir adet korm (soğan) bir ile üç arası çiçek açar. Çiçekler 3 günden fazla dayanmaz. Fakat kormlar genelde birbirine sıkıca bitişik halde bir arada bulunurlar ve tek soğan gibi görünen bir vargit çiçeği mini kolonisi bir iki hafta devamlı birçok çiçekler açar.
Vargit çiçeği ve aynı cinsten diğer türler çiğdem çiçeğine benzetilir. Hatta bu türlere acı çiğdem, dağ çiğdemi, güz çiğdemi vb adlar verilir. Oysa tamamen alakasız bitkilerdir. Aynı familyadan bile değiller.
Topraktan yükselen, çiçek sapı gibi görünen kısmı aslında çiçek sapı değil, çiçeğin parçasıdır. Böylece, bir bütün halde çiçek genelde 15-20cm uzunluğundadır. Duruma göre 30cm kadar uzayabiliyorlar. Esas çiçek sanılan tepe-taç yapraklar kısmı 8cm kadar geniş olur. Vargit çiçeği göz alıcı morumsu koyu pembe rengi ve iriliğiyle çok gösterişlidir. Her görenin şaşkınlıkla hayran olduğu bir güzelliktir.
Vargit çiçeğinin her parçası zehirlidir.
Habitat
Vargit çiçeğinin yaprakları
Yaprakları
Colchicum speciosum – vargit çiçeğinin ana vatanı Doğu Karadeniz bölgemiz ve Kafkaslardır (Gürcistan, Ermenistan, İran, Azerbaycan). Dağlarda, dağlık arazilerde ve yaylalarda, genelde ormansız çayırlıklarda ve seyrek ağaçlı yerlerde bulunurlar.
Kullanım
Süs bitkisi olarak Avrupa ve ABD’de çok tutulur. Meraklıları vargit çiçeğini genellikle bahçelerde gül vb çalı tarzı gelişen bitkilerin diplerinde yetiştirirler. Birkaç kültivarı geliştirilmiş. Bunların arasında en beğenileni beyaz çiçekli vargit çiçeğidir: Colchicum speciosum ‘Album’. Ayrıca vargit çiçeğinin aynı cinsten diğer türlerle yapılan hibritleri bir hayli gözdedir ve çok pahalıdır.
Avrupalılar sadece vargit çiçeğini değil, diğer Colchicum (acıçiğdem) türlerini de çok beğeniyor.
Bazı özel vargit çiçeği çeşitlerinin ve hibritlerinin fiyatı (bizim para değerimize göre) sadece tek soğan, 10 lira ile 40 lira arasında değişir. Bir paket değil, sadece tek kuru soğanının fiyatı. Bildiğimiz has türü ise daha yaygın yetiştirildiği için o kadar pahalı değil ama genelde lale soğanlarından daha pahalıdır. Bir de satıcıya göre fiyat değişiyor. Bazı kişiler bilmeyenlere soğanları tanesi 10-15 lira gibi fiyatlarla satar. Belki bunda vargit soğanlarının her zaman her yerde bulunamamasının da etkisi vardır.
Yetiştirilmesi, bakımı
Bu konuda ilk bilinmesi gereken en önemli şey, Colchicum speciosum – vargit çiçeğinin soğuk iklim ya da yayla bitkisi olduğunu bilmenizdir. Kesinlikle hiçbir zaman evde tutmayın.
Bahçeye ekerseniz bakımı hiç zahmetli değildir. İlkbaharda yapraklı, yazın yok, sonbaharda çiçekli olan bir tür olunca tek sıkıntı bahçede vargit çiçeğine yer belirlemektir.
Özellikleri
Vargit çiçeği -Colchicum speciosum- toprak altında devamlı yaşayan soğan benzeri korm yapısındadır (görünüm ve irilikleri lale soğanlarını andırır ama çok daha büyük görünebilirler). Bazen bir kormun kocaman gibi görünmesi aslında bir kormun hızlı gelişip birkaç korma ayrılması ve bu çoğalma aynı dönemde olduğundan dolayı tek kabuk içinde bulunmalarından dolayıdır. Kormlar bazen yuvarlak, bazen dış kabuklarıyla beraber dar-uzun şekillerdedir. Birkaçı bir arada olmayan tek korm ise küçük bir ceviz kadar olabiliyor.
İlkbaharda genişçe yapraklar çıkarır ve yaza doğru yapraklar ve kökler kurur. Sonbaharda yapraksız ve köksüz olarak son derece gösterişli çiçekler açar. Daha sonra vargit çiçeği kormları soğukların artmasıyla köklenirler. Bir adet korm (soğan) bir ile üç arası çiçek açar. Çiçekler 3 günden fazla dayanmaz. Fakat kormlar genelde birbirine sıkıca bitişik halde bir arada bulunurlar ve tek soğan gibi görünen bir vargit çiçeği mini kolonisi bir iki hafta devamlı birçok çiçekler açar.
Vargit çiçeği ve aynı cinsten diğer türler çiğdem çiçeğine benzetilir. Hatta bu türlere acı çiğdem, dağ çiğdemi, güz çiğdemi vb adlar verilir. Oysa tamamen alakasız bitkilerdir. Aynı familyadan bile değiller.
Topraktan yükselen, çiçek sapı gibi görünen kısmı aslında çiçek sapı değil, çiçeğin parçasıdır. Böylece, bir bütün halde çiçek genelde 15-20cm uzunluğundadır. Duruma göre 30cm kadar uzayabiliyorlar. Esas çiçek sanılan tepe-taç yapraklar kısmı 8cm kadar geniş olur. Vargit çiçeği göz alıcı morumsu koyu pembe rengi ve iriliğiyle çok gösterişlidir. Her görenin şaşkınlıkla hayran olduğu bir güzelliktir.
Vargit çiçeğinin her parçası zehirlidir.
Habitat
Vargit çiçeğinin yaprakları
Yaprakları
Colchicum speciosum – vargit çiçeğinin ana vatanı Doğu Karadeniz bölgemiz ve Kafkaslardır (Gürcistan, Ermenistan, İran, Azerbaycan). Dağlarda, dağlık arazilerde ve yaylalarda, genelde ormansız çayırlıklarda ve seyrek ağaçlı yerlerde bulunurlar.
Kullanım
Süs bitkisi olarak Avrupa ve ABD’de çok tutulur. Meraklıları vargit çiçeğini genellikle bahçelerde gül vb çalı tarzı gelişen bitkilerin diplerinde yetiştirirler. Birkaç kültivarı geliştirilmiş. Bunların arasında en beğenileni beyaz çiçekli vargit çiçeğidir: Colchicum speciosum ‘Album’. Ayrıca vargit çiçeğinin aynı cinsten diğer türlerle yapılan hibritleri bir hayli gözdedir ve çok pahalıdır.
Avrupalılar sadece vargit çiçeğini değil, diğer Colchicum (acıçiğdem) türlerini de çok beğeniyor.
Bazı özel vargit çiçeği çeşitlerinin ve hibritlerinin fiyatı (bizim para değerimize göre) sadece tek soğan, 10 lira ile 40 lira arasında değişir. Bir paket değil, sadece tek kuru soğanının fiyatı. Bildiğimiz has türü ise daha yaygın yetiştirildiği için o kadar pahalı değil ama genelde lale soğanlarından daha pahalıdır. Bir de satıcıya göre fiyat değişiyor. Bazı kişiler bilmeyenlere soğanları tanesi 10-15 lira gibi fiyatlarla satar. Belki bunda vargit soğanlarının her zaman her yerde bulunamamasının da etkisi vardır.
Yetiştirilmesi, bakımı
Bu konuda ilk bilinmesi gereken en önemli şey, Colchicum speciosum – vargit çiçeğinin soğuk iklim ya da yayla bitkisi olduğunu bilmenizdir. Kesinlikle hiçbir zaman evde tutmayın.
Bahçeye ekerseniz bakımı hiç zahmetli değildir. İlkbaharda yapraklı, yazın yok, sonbaharda çiçekli olan bir tür olunca tek sıkıntı bahçede vargit çiçeğine yer belirlemektir.
