Birinci Sadabad Sarayı
Birinci Sadabad Sarayı (veya Sadabad Kasrı), İstanbul'da Kağıthane Deresi kenarında 1722 yılında inşa edilen 1809'da yıktırılan yazlık saraydır. Lale Devri'nin simgesi olmuştur.

Tarih boyunca aynı yerde yapılıp yıktırılan üç saraydan ilkidir. Sadabad saraylarının ikincisi 1809- 1816 arasında inşa edilip 50 yıl kadar kullanıldıktan sonra yıktırılmış; üçüncü saray 1863'te yaptırılmış ve 1943'te yıktırılmıştır. Geçmişte üç sarayın inşa edildiği yerde günümüzde Kağıthane Belediyesi'nin binası bulunur.

Sadabad Sarayları'nın ilki, devrin sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa tarafından III. Ahmed için yaptırılmıştı. Yapı, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk büyükelçisi sayılan Yirmisekiz Mehmed Çelebi'nin Paris'ten getirttiği saray ve bahçe planlarından esin alarak inşa edildi. Fransa'daki Fontainebleau Sarayı örnek alınarak Kâğıthane Deresi'nin yatağı genişletildi. Derenin suyu çağlayanlar üzerinden akıtılarak havuza verildi. Saray ile birlikte “Cedvel-i Sîm” isimli kanal, iki havuz, üzerinde seyir kameriyeleri ile iki çağlayan kaskad, “Kasr-ı Neşat” adlı pavyon ve bir çeşmenin yapımı 60 günde tamamlandı. Havuz üzerindeki mermer direklerin üzerine inşa edilen saray, Paris civarında bulunan Marly Köşkü 'ne benzetilir. III. Ahmet döneminin sarayı için en dayanaklı veriler Avusturya elçisi Gudenus'un çizimleri ile dönemin betimlemeleri ve gravürlerinde bulunabilmektedir.

31 Temmuz 1722'de sarayın açılışına padişah III. Ahmed katıldı. Açılış sırasında şairler padişaha söyledikleri methiyelerde saraya “uğurlu, mamur yer” anlamında “Sa'd-abad” adını verdi. Bu isim, sonradan semtin de adı oldu.

1722-1730 arasında Haliç’in her iki yakasında vezirlere ve paşalara ait, 173 adet kasır kurulmuş; 1730'daki Patrona Halil İsyanı sırasında kasırlar yağmalanmış ve sonra da tamamen yakılmıştır. III Ahmed’in yerine tahta çıkarılan I. Mahmut, sarayın yakılmasına izin vermemiştir ancak tahrip edilmesine ses çıkarmadı. Yeni padişah, daha sonra sarayı tamir ettirmiş fakat hiç kullanmamıştır.

Zamanla köhneleşen sarayı III. Selim, Krikor Balyan 'a tamir ettirerek kurtardı. III. Selim, IV. Mustafa ve II. Mahmut devirlerinde saray, pâdişahların yabancı elçilerle buluşma, Anadolu ve Rumeli âyânı ile görüşme yeri hâline getirildi. Âyânlara bir dizi yükümlülük getiren ve Türkiye’nin ilk anayasal belgesi kabul edilen Sened-i İttifak, 1808'de bu sarayda imzalandı.

II. Mahmud iyice eskiyen sarayı 1809'da yıktırdı ve yerine yeni bir saray inşa ettirdi.


Birinci Sadabad Sarayı
İkinci Sadabad Sarayı, İstanbul'da Kağıthane Deresi kenarında bulunan Lale Devri'nin ünlü sarayının yerine 1809-1816 arasında inşa edilen ve 1862'de yıktırılan saraydır.

Tarih boyunca aynı yerde yapılıp yıktırılan üç saraydan ikincisidir. Sadabad saraylarının birincisi, 1722'de inşa edilmiş, Lale Devri'nin simgesi haline gelip Patrona Halil İsyanı'nda tahrip edildikten sonra III. Selim devrinde onarılmış ve pâdişahların yabancı elçilerle buluşma, Anadolu ve Rumeli âyânı ile görüşme yeri hâline gelmişti. Birinci saray, 1809’da padişah II. Mahmut’un emri ile yıktırıldı ve yerine yeni saray inşa edildi.

İkinci sarayın mimarı, Balyan ailesinden Krikor Kalfa idi. 1809'da başlayan inşaat, 1816'ya kadar sürdü. Bu esnada saray bahçesindeki “Kasr-ı Neşat” adlı kameriye de yıkıldı ve yerine “Çadır Köşkü” inşa edildi.

Sarayın ana yapısı olan Kasr-ı Hümayun, 1814'te tamamlandığında II. Mahmut burada haremi ile birkaç gün geçirdi. Daha sonraki yıllarda da çeşitli vesilelerle sarayda ziyafetler ve törenler yapıldı. 1835’te Şehzade Abdülaziz, burada düzenlenen törenle Kuran-ı Kerim'e başladı; 1836’da ağabeyi Abdülmecid ile birlikte sünnet törenleri burada yapıldı.

II. Mahmut'tan sonra tahta geçen oğlu Abdülmecit, saltanatı sırasında bu saraya hiç uğramadı ve bakımsız kalan yapı harap oldu. Abdülmecit'in 22 yıllık saltanatından sonra tahta geçen Sultan Abdülaziz'in isteği üzerine 1862'de saray yıktırılmış ve yerine Sarkis Balyan tarafından üçüncü bir saray inşa edilmiştir.


Üçüncü Sadabad Sarayı
Üçüncü Sadabad Sarayı (Çağlayan Sarayı olarak da bilinir) İstanbul'da Kağıthane Deresi kenarında bulunan Lale Devri’nin ünlü sarayının yerinde Sultan Abdülaziz devrinde inşa edilen, günümüzde Kağıthane Belediye Binası olarak kullanılan saray yapısıdır.

Tarih boyunca aynı yerde yapılıp yıktırılan üç saraydan sonuncusudur. Sadabad saraylarının birincisi 1722'de inşa edilmiş, Lale Devri'nin simgesi haline gelen saray Patrona Halil İsyanı’nda tahrip edilmiş; 1809'da padişah II. Mahmut'’un emri ile yıktırılmıştı. Onun yerine 1809-1816'da inşa edilen ikini saray 1862'de yıktırıldı ve yerine Sarkis Balyan tarafından üçüncü bir saray inşa edildi.

Yapı, 1917'de üç ay kadar Erkan-ı Harp Mektebi olarak kullanıldı. İstanbul'un işgali yıllarında “Çağlayan Darüleytamı” adıyla yetimhaneye dönüştü ve 1928'e kadar hizmet verdi. 1943'te yıktırıldı. Yerine 1952'de İstihkam Okulu inşa edilmiştir. Yapı, 1998'den bu yana Kağıthane Belediye binası olarak hizmet vermektedir.